Ti kunkunada: Saan kano a nadara ti EDSA People Power idi 1986 gapu kenni Marcos
Ranggo: MAKA-ALILAW
Iti maysa a pablaak ti Global Daily Mirror iti maysa a ladawan a naisurat ti panangitan-ok ti aktor a ni Cesar Montano iti daydi diktador a ni Ferdinand Marcos Sr. gapu kanu iti panangipaganetget na iti kapya ken saan a rinaranggas a wagas idi 1986 EDSA People Power Revolution. Kuna ni Montano nga isu kano a saan a nagbalin a nadara ti People Power Revolution ket saan a gapu kadagiti nagprotprotesta nu diket ti panangpili kano ni Marcos a saan a dangran dagiti pada na a Pilipino uray adda pannakabalin na nga aramiden. Intalmeg na ti sao na a panangraem para iti diktador.
Numanpay saan nga indeklara ni Marcos ti saan a naranggas a wagas tapno buongen ti panag-uummong dagiti nagprotprotesta, daytoy ket kirang ti naan-anay a konteksto.
Dagiti datos: Ti EDSA People Power Revolution ti panakagibus ti mano a dekada a panagturay ni Ferdinand Marcos, nu sadinno ket ti pamilya ken dagiti alyado na ket nalatak a nagkunkunniber weno nagkurkurakot iti kuarta ti gobyerno, ti World Bank kem ti International Monetary Funds ken nakaakop iti binilyon a tinaktakaw a kinabaknang bayat a sagsagrapen ti umili a Pilipino ti nalaos a malnutrisyon ken kinarigat.
Natatek met dagiti tawen a panagturay ni Marcos kadagiti nalabes a panagabuso iti karbengan tao, a “naparang dagiti nasaknap a panag-aresto ken panakaibalud, panakapukaw, pammapatay ken tortyur kadagiti umili a mangtubtubngar kadagis saan a nainkalintegan nga aramid iti gobyerno,” nga umabot ti nasurok 50,000 ti bilang dagiti biktima.
Saan a mailibak a kararanggasan ti rehimen a Marcos iti pakaistoryaan ti Pilipinas.
Ti panakaisigurado ti “saan kano a nadara” nga akdang idi 1986 EDSA People Power ket gapu iti panahbalakad ti US. Daydi Presidente a Ronald Reagan, a nagbalin a rule g ken bulag kadagiti abuso ti rehimen a Marcos gapu iti nasinged a panaggayem da, a nangikari iti militar ken pangekonomiya nga ayuda nga umabot 900 milyon a dolyar iti nasurok lima a tawen kasukat iti panangusar kadagiti dadakkel a base militar iti Pilipinas.
Simmina ti sigud a Ministro a ni Juan Ponce Enrile ken ti Lieutenant General a ni Fidel Ramos manipud iti puwersa militar ni Marcos kalpasan iti nasaknap a korupsiyon ken panagsaur iti eleksiyon. Balakad ti U.S. a ti agdama a militar nga ayuda ket saan a mabalin a mausar kontra iti kapada a puwersa militar ti Pilipinas nga awan ti naan-anay a suporta. Daytoy ti makagapu nga ti panaglillik iti ranggas ti kamayatan a wagas iti daytoy a krisis. Adda met dagiti dokumento a mangipakpakita nga adda papel ti simbaan a Romano Katoliko iti sidong ti panangidaulo ti maimpluwensiya a ni Kardinal Sin tapno agtulnog ni Marcos.
Nupay kasta, adda to gandat ni Marcos nga agusar ti ranggas tapno paksiyaten ti EDSA People Power. Nangibaon isuna kadagiti tangke ken armado a lugan a panggubat idiay Kampo Aguinaldo tano gibusan ti iyaalsa dagiti umili. Iti maysa a pablaak iti telebisyon, saan a nagduadua ni Marcos a butbutngen dagiti kumonkontra kenkuana iti panagbomba nu saan da a sumuko.
Uray ni Bongbong Marcos iti maudi.nga alaldaw da iti Malakanyang ket naimatangan a nakasuot ti bado a pangmilitar a kasla a talaga a namnamaen na ti nadara a ranget.
Apay nga ammuen tayo ti kinapudno na daytoy: Ni Cesar Montano ket maysa a beterano nga aktor nga agbalin a maysa a bida iti pabuya a napauluan ti “Maid in Malacañang”, a maipabuya iti pagilyan iti umay a bulan ti Agosto. Ti panangpapel a kas iti diktador ken iti pamilya na iti maysa a panangpabanglo kadakuada ket panagpaset iti makinarya a propaganda a mangiwaras ti dusimpormasyon, panangiparang a makatao ken panangbalin a normal dagiti inuulbod nga istorya da tapno pabangluen ti nagan a Marcos.
Kas kuna ti istoryador a ni Ambeth Ocampo, ti pabuya ket saan a maipanggep iti historikal a rebisyunismo nu diket ti panangikillo iti pakaistoryaan.
Original fact-check: https://thebaguiochronicle.com/…/fact-check-the-1986…/
ADVERTISEMENT
