Ti kunkunada: Dagiti kano libro maipanggep ti linteg militar weno Martial Law ket kontra iti pamilya Marcos ken italtal-o na kano ni Ninoy Aquino a kas banwar
Ranggo: ULBOD
Dagiti datos: Iti maysa a pablaak idi Lunes, Mayo 16, dinakamat ti Mi Filipinas dagiti sumagmamano a libro maipanggep iti agpayso a napasamak, libro a pang-ubbing, ken libro a pang-iskwela a mangilanlanad kano iti pakaistoryaan a maymaysa a kankanunungan na weno one-sided.
Segun iti nasao a Faceboom page, inggagara kano dagitoy a libro ti saan da a panangiparang kadagiti “naindaklan” a kontribusyon ti diktador a ni Ferdinand Marcos Sr., kas kadagiti proyekto na iti imprastraktura, ken dagiti linteg a nangpadur-as kano iti biag dagiti Pilipino iti sidong ti administrasyon na. Nakainayunan iti pablaak dagiti nadagup a panakalalub dagiti libro, kadagitoy ket nakairamanan dagiti insurat da Raissa Robles’ Marcos Martial Law: Never Again (2016), Luz B. Maranan’s The Pangat, The Mountains, The River: Macliing Dulag: Hero of the Cordillera (2013), Augie Rivera’s Si Jhun-Jhun, Noong Bago Ideklara ang Batas Militar (2001) ken ti Isang Harding Papel (2014).
Ti argumento ti Mi Filipinas ket dagitoy kano a libro ti Martial Law ket imanmanipula ken ususaren dagiti “dilawans” a kas ideolohikal a propaganda tapno dadaelen ti legasiya ni Marcos ken iturong dagiti panagpanpanunot dagiti agtutubo.
Daytoy ket saan a pudno.
Numanpay adda dagiti libro a nangitalmeg iti pakaistoryan ni Ninoy Aquino ken ti pamilya na idi panawen ti Martial Law ken iti kalpasan ti pasamak idiay Edsa, kaadduan kadagiti nasao a libro ket mangiparparang kadagiti abuso iti panawen ti diktadura ni Marcos, a kaadwan ket saan a naibutaktak ken nailimed iti kapudotan ti Martial Law iti pagilyan. Maysa kadagiti libro ket ti insurat ni Robles a Marcos Martial Law: Never Again (2016), a nailanad dagiti opisyal a pakasuratan, damdamag, dagiti istorya dagiti nakasaksi ken dagiti interbyu kadagiti nakalasat a nangpaneknek kadagiti abuso ti rehimen.
Ti ‘non-profit, independent’ kano a Facebook page ti mangkunkuna nga adda intensiyon da nga agiparang iti “balanse a panagadal iti pakaistoryaan,” a kas ipanpannakkel da iti “About Section” na. Bayat iti kastoy nga ipanpannakkel na, italtal-o na met ti maka-Marcos ken Duterte a propaganda.
Adda met lang ti paglakuan ti Mi Filipinas kadagiti literatura a maka-Marcos kas ti Cecilio T. Arillo’s The Marcos Legacy (2018) (https://www.facebook.com/commerce/products/the-story-about-how-the-marcoses-were-unjustly-treated-since-edsa-revolution-read-the-marcos-legacy/4827772114000039/?ref=page_home_tab&referral_code=page_shop_car).
Iliblibak daytoy a literatura dagiti pakaistoryaan ti kunniber weno kurapsiyon, ken panaglabsing ti karbengan tao iti panawen ti Martial Law nga impatungpal ti daydi diktador a Marcos. Napateg a maamuan a ni Arillo ket alipores ni Marcos, paset iti aramid da ket agipablaak kadagiti libro a maka-Marcos. Nagkopya met lang isuna iti mismo a libro idi 1995 ni Imelda Marcos a Circle of Life (https://news.abs-cbn.com/…/propaganda-web-pro-marcos…).
Iti comment section na ti naipablaak, sumagmamano kadagiti loyalista ni Marcos ti nangkiddaw ti pannakapukaw dagiti nasao a libro manipud kadagiti iskwelaan ken paglakuan ti libro.
Ti pablaak ti Mi Filipinas ket nakaani ti umagarup 5.7 a ribo a komento ken naiwaras iri 11.5 a ribo a daras manipud panakapblaak na agingga iti oras ti 10:30 ti agsapa ti May 26, 2022.
Apay nga ammuen tayo ti kinapudno: Agserserbi dagiti libro a kas paggappuan iti impormasyon maipanggep iti pakaistoryaan, a napateg a ramen iti panangital-o kadagiti agpayso weno makaallilaw nga istorya tapno makaala iti panagnumar ken interes. Numanpay awan ti makuna a 100 a porsiyento nga saan a patas, adda dagiti dadduma nga umasideg iti kinapudno, a nakabasar kadagiti agpayso a napasamak imbes a dagiti datos a mangbaliw iti kinapudno.
Kasapulan tayo nga managamiris ken kritikal nga agpanunot tapno labanan dagiti saan nga umno nga impormasyon ken iti proseso, tumakder laban kadagiti namintaken a panangbaliw iti usto a pakaistoryaan.
Original fact-check: https://thebaguiochronicle.com/…/fact-check-books-on…/
ADVERTISEMENT
